 |
 |
 |
 |
 |
Hoe het begon
Dinsdag 26 Mei, het projectbureau van Bosch conferentie systemen belt en vraagt of ik voor een draadloze T.V.klus naar Jordanië wil en zo ja of ik dan contact op wil nemen met Amman. Ik heb de telefoon net neergelegd als er vanuit Amman gebeld wordt. Het gesprek begint met de vraag om één draadloze wi-fi camera en eindigt met vier draadloze broadcast camera’s gepositioneerd op een plek langs de route van het koninklijk paleis naar een stadion. Afstand van deze plek langs de route naar de studio’s van Jordan TV is 12Km. Live “On-Air” de 9de Juni.
Het geheel wordt niet alleen in Jordanië maar regionaal in het midden oosten live uitgezonden in 50Hz PAL/SDI standaard televisie norm, met beeld verhouding van 4:3.De camera´s moeten matchen met de Sony camera´s van Jordan TV en er moet tally, intercom en shading zijn. Afgesproken word dat ik het week-end naar Amman zou gaan voor overleg en een “Site-Survey” . Hoe regel je op zo’n korte termijn materiaal en mensen die dit kunnen?
Voor dit soort toepassingen heb je niets aan indoor diversity systemen of alleen omni-directionele camerazenders. Hier heb je richtantennes met een volg systeem voor nodig met een redelijk vermogen om grote afstanden te overbruggen. Nu moest ik de volgende dag naar de AV manifestatie op het media park in Hilversum en na enig overleg met bekenden kom ik uit bij de Mobile Broadcast Service (MBS) groep van DutchView met Juul Moen als manager van deze groep. Juul is niet op de manifestatie, via via zijn telefoon nummer gekregen en direct een afspraak gemaakt. In de bespreking op zijn kantoor blijkt dat het misschien mogelijk is om deze opdracht uit te voeren. Een deel zit echter nog in Zweden en dan is er ook nog de Volvo Ocean race. Na enig gebel en overleg blijkt dat er een gat is en het net past en na enig gebel blijkt de crew in te zijn voor een avontuur in Jordanië.
LDK 200 op de schouder
De MBS groep beschikt over LDK 200 camera’s van GrassValley die via microwave links van Gigawave met de studio worden verbonden. De camera systemen zijn remote te bedienen en hebben tally, shading en intercom. Bovendien kennen ze een gamma die met de Sonny's matched. Kortom het MBS systeem is geschikt voor dit project. De LDK 200 is een 12bit dockable digitale broadcast camera met 3x 2/3 inch FT DPM sensoren die 4:3 zowel als 16:9 beeldformaten kan produceren. Sensoren met een grote dynamiek, weinig ruis en hoge lichtgevoeligheid, maakt deze camera ideaal voor dit buitenwerk. Bovendien is er door de B3 bajonet een grote keuze aan zoom-objectieven. Daarnaast is er een speciale ENG adapter voor de MBS groep ontwikkelt die het mogelijk maakt om de LDK via een CCRZ-A 26p multi-core kabel met de Gigawave COFDM TX/RX set te verbinden. Door een samenwerkingsverband tussen Gigawave en de MBS groep van Dutchview zijn deze TX/RX sets geoptimaliseerd voor deze camera's.
Het camerawerk vanaf een motor of vanuit een helikopter vraagt om optische stabilisatie. De MBS gebruikt hiervoor Vari-Angle Prism (VAP) lenzen van Canon. Het VAP systeem is een uitvinding van Canon. Het principe berust op een balg met voor en achter een glasplaat en het geheel gevuld met een vloeistof. Bij trillen of schokken wordt de balg zodanig vervormd dat de lichtstraal toch op diezelfde positie op de CCD uitkomt als voorheen.
Voor wat betreft de techniek, de mij bekende dockable LDK´s met hun speciaal voor dit mobiele werk ontwikkelde ENG adapters, de optische stabilisatie van de Canon VAP lenzen, de geoptimaliseerde micro wave apparatuur van Gigawave en de ervaren Dutchview MBS crew, ben ik ervan overtuigt dat het goed moet gaan. Nu de organisatie eromheen nog............
Amman
Donderdag 28 Mei zit ik met een projectleider van de MBS groep, op vlucht RJ 152 naar Amman. We worden opgewacht in Amman en nog diezelfde avond langs de route geleid. Het blijkt dan al dat een vaste positie langs de route met draadloze camera’s niet echt een bijdrage aan het event gaat leveren. Er zijn bovendien al 25 camera posities door Jordan TV geplant. De koning en de koningin gaan in een open wagen van het paleis naar het stadion , het mooiste is dus een “Tour de France” achtige applicatie , dus een motor die het paar van dichtbij gedurende de rit in beeld brengt. Dit betekent motoren en een helikopter. Nadeel van het gebruik van een helikopter is dat er geen vier camera lijnen direct naar de studio gaan maar dat er, vanwege te weinig beschikbaar zendvermogen in de helikopter, er maar twee camera lijnen aankomen in de studio. Als je vier camera lijnen zou willen hebben heb je twee helikopters nodig en dat leek ons een beetje overdreven. Later bleek dat dit terecht was.
Na enig bellen blijkt de MBS groep één motor met bemanning ter beschikking heeft. De andere twee camera’s worden dan in trucks geplaatst en de vierde camera zou dan vanuit de helikopter beelden moeten maken. Een geschikte helikopter en de trucks moeten dus ter plaatse “geregeld” worden.
De volgende morgen tijdens de helikopter vlucht blijkt dat er tussen de route waar de helikopter boven moet vliegen en de studio van Jordan TV twee hoge gebouwen staan. Gemiddeld zal de helikopter rond de 1000 tot 1500ft vliegen, maar daar moet hij dan even omhoog. Bij de te gebruiken frequenties van 2-2.5 Ghz moet je een direct zicht verbinding hebben. Daarnaast is de vraag of we deze helikopter ook tijdens het event kunnen gebruiken..
Equipment voor in de helicopter
De helikopter moet de mogelijkheid bieden om de antennes te monteren, de stroom voor de apparatuur te leveren en het gewicht van apparatuur, camera persoon en technicus te kunnen dragen. Antennes worden aan een skit gemonteerd, dus helikopters met een inklapbaar landings gestel zijn niet bruikbaar. Benodigd vermogen is 24Vdc/40A. Nu hebben de meeste helicopters een extra DC aansluiting in het zit gedeelte maar die leveren maximaal 20A, dus lang niet voldoende. Een oplossing is om direct op de accu een aansluiting te maken of een extra accu mee te nemen. Een extra accu zorgt weer voor meer gewicht. Gewicht aan apparatuur is 120kg, antennes 40kg, batterijen 100kg en mensen 160kg, totaal 420kg. Dit gewicht is ver boven de specificatie van de EC 135 die we voor de rondvlucht gebruiken. Een oplossing is dan om de duur van de vlucht te verkorten en dus minder benzine mee te nemen. Maar omdat het in Amman warm kan worden is het draagvermogen van de helikopter ook al minder, kortom twijfels alom bij onze politie piloot. Toezegging of we de politie helikopter mochten gebruiken wordt niet gegeven, er moet eerst overlegd worden.
Na een diner ´s avonds aan de dode zee vliegen we de volgende morgen, zaterdag 30 mei, weer terug. Conclusie van deze site survey is dat het project goed te doen is met vier camera's, helikopter microwave link en een bemanning van 12 mensen, 2 per camera positie, 2 in de studio en 2 voor management en techniek. Daarnaast blijkt het budget ook geregeld te zijn. De onzekerheid is de helikopter, zonder helikopter gaat het feest niet door, of de MBS groep moet zijn eigen vliegtuig invliegen, maar of dat in een paar dagen te regelen is?
Hilversum, ontwerp en test
We hebben drie dagen om het benodigde systeem te ontwerpen, een frequentie set-up te maken en er toestemming voor te krijgen, apparatuur te testen, carnet lijsten te maken en mensen te mobiliseren. Donderdag 4 juni moet de apparatuur vanuit Brussel vliegen en Vrijdag 5 juni moeten wij vliegen. Waar we niet direct aan gedacht hadden was de beveiliging. Het begon tijdens de verscheping in Brussel. Beveiliging zou ons gedurende het verloop van het verdere project steeds voor de voeten lopen. Een beveiliging sticker op de motor ontbrak en een beambte van Royal Jordan Airlines weigerde om de motor in te schepen. Na een telefoontje met Amman werd de vlucht vertraagd en ging de motor alsnog mee.
Amman, opbouw
Ondertussen blijkt dat de helikopterpiloot van de politie het risico niet neemt om met ons te vliegen. Met betrekking tot de stroom afname wil hij eerst toestemming van de fabrikant van de helikopter en dat gaat gewoon te lang duren. Alternatief is het leger, die hebben diezelfde helikopters, maar dat moet nog afgekaart worden. Ons eerste doel die zaterdag 6 juni is dus overleg met een brigade generaal van het leger. Een zeer praktisch ingestelde man, die in overleg met zijn piloot tot de conclusie komt dat het mogelijk is mits de vliegtijd niet veel langer als 50 minuten is. Dit is haalbaar, aan en afvliegen 10 minuten, rit van het koningspaar 20-30 minuten.
Er is ruimte bij Jordan TV geregeld waar de apparatuur opgeslagen wordt. Daar kunnen we het systeem opbouwen. Een gedeelte gaat naar het militaire vliegveld waar de helikopter ingericht kan worden. Taken worden verdeeld. Gert gaat naar het vliegveld, Juul doet de studio en ik ben de interface tussen de MBS groep en Digital Scope,bedrijf dat ons inhuurt, en Jordan TV.
Novi, motor samenbouwen en poetsen
Zaterdagmiddag,apparatuur arriveert, opbouw begint.
Kabels worden getrokken, antennes boven op het studio dak worden geplaatst, synchronisatie en interface met de studio wordt in order gebracht. Maandagmorgen vroeg, half vijf, voordat het verkeer opgang komt is er een doorloop, helikopter de lucht in, motor en trucks de straat op, dan moet alles werken. Maandag namiddag is er de generale.
Frank, de motor-cameraman, oefent met de Jordan police
De beveiliging blijkt een probleem te vormen. De koninklijke auto is omgeven door een ruit van politie motoren en daarbuiten zijn er nog een aantal volgwagens die het geheel afschermen. Dus in principe kunnen we er niet bijkomen met onze camera’s, tenzij onze eigen motor bestuurder vervangen wordt door een politie man. Na veel gepraat, proefritten en uitleg gaat de beveiliging overstag en krijgt onze motor met zijn bemanning de linker positie naast de koninklijke wagen toegewezen. Nu is één
positie natuurlijk een beetje saai want dan heb je steeds maar een soort opname, “En profiel” . Uiteindelijk krijgen we toestemming om links en voor de koninklijke auto te mogen rijden. Aan een motor voor dit soort werk worden de nodige eisen gesteld. Hij moet zonder schakelen van ongeveer 20km tot zeker een 60km gelijkmatig kunnen optrekken, anders helpt zelfs een VAP lens niet. De dynamo moet de extra power in lage toerentallen voor de boord apparatuur kunnen leveren. De vering moet twee man en het gewicht van de apparatuur kunnen dragen zonder tegen zijn stuitje te gaan. De motor moet bovendien wendbaar en licht zijn en goed in bedwang te houden zijn in drukke menigten. Een Harley Davidson is dus niet echt geschikt, een BMW 750 daarentegen wel. Bovendien om de mooiste shots te kunnen leveren moet de camera persoon en de motorrijder één team zijn.
De trucks kunnen niet dicht genoeg bij de koninklijke wagen komen om close-ups te kunnen maken, besloten wordt om met deze camera’s de stoet en het publiek langs de weg op te nemen. De camera in de helikopter is bedoeld om de stoet en Amman van bovenaf op te nemen. Op de dag van het event blijken er ineens twee beveiliging helikopters in de lucht te hangen , tussen onze helikopter en de motor in. Niet allen wordt het onmogelijk om tot 500ft te zakken om de stoet op te nemen, maar de kans bestaat dat ze de transmissie verstoren. Gelukkig is dat niet gebeurd.
Amman, de generale en het event
Lange dagen, korte nachten. Maandag de dag van de doorloop en de generale is alles af en functioneert naar behoren. Tot onze verbazing is er geen draaiboek of script en wordt door de regisseur ad hoc bepaalt wat on-air gaat, dit is echt “Live”. ´s Avonds worden we door Fakhri, CEO van Digital Scope, uitgenodigd om naar de dode zee te gaan, wat te zwemmen en daarna te eten in het Marriott. Het Marriott is een van de luxe hotels die aan de Jordaanse kant van de dode zee worden gebouwd.
De rit van het Koninklijk paar
De uitzending van de rit van het koninklijk paar de volgende dag is een groot succes voor Dutchview MBS. De opnamen vanaf de motor van het koninklijk paar hebben emotie en zijn heel goed, zo nooit eerder vertoond. In totaal had de regie 29 camera beelden ter beschikking. Van de 25 JO-TV camera beelden is er, voor zover ik kon waarnemen, één gebruikt. De camera’s op de trucks zijn enkele malen gebruikt en gaven mooie beelden van wat er langs de route gebeurde. De helikopter camera gaf mooie beelden van vertrek van het paleis en de aankomst in het stadion. De motor camera was zeker voor 80% van de rit tijd in beeld.
Iedereen happy! De volgende morgen moesten we weer vroeg op om onze vlucht te halen, maar eerst even een feestje bouwen in de bar van het Landsmark en weer een korte nacht!
Berry Ebben